l’esperance de l’endemain/lendemain De hoop op de dageraad
Ce sont mes festes/fêtes Doet me leven.
Uit: Le mariage Ru(s)tebeuf, 13e eeuw.
Geschreven in het oud-Frans (voor de slash)
Op de grens van mens en natuur
In het zuidelijkste puntje van de Morvan, een natuurgebied in de Bourgogne met een afmeting van twee keer de provincie Utrecht, is De Vijf Jaargetijden gevestigd. De naam is een variatie op die van de overbekende vier, naar de seizoenen geprogrammeerde, vioolconcerten van Vivaldi. Ik heb de vrijheid genomen om een vijfde jaargetij toe te voegen aan de vier andere hier ervaren harmonieën, omdat onze streek een uitgebreide nazomer kent, die niet zelden tot in November duurt. De daarvoor in Nederland en enkele andere landen gebruikte term ‘oudewijvenzomer’ past me bovendien als een afgetrapte schoen, gezien het feit dat ik een vrouw van zekere leeftijd ben. Voor zover er een seizoen is waar ik de voorkeur aan geef, is het wel deze toegift van de zomer, waarin de zon overvloedig doch mild schijnt en de bladeren licht beginnen te verkleuren.
Mijn leven op deze plek speelt zich af op het raakvlak van mens en natuur. Het woord ‘raakvlak’ duidt al aan dat we het hier over twee verschillende domeinen hebben. Toen de nomadische mens zich een tienduizend jaar geleden ging vestigen en de natuur begon te domesticeren en te cultiveren, werd een ontwikkeling in gang gezet waarin de natuur hoe langer hoe meer tot ‘ander’ werd. Hoe je ook over die ontwikkeling mag denken, met tegen de 7 miljard menselijke aardbewoners is er geen weg meer terug. Zorgelijker is dat wij, gezien de dreigende klimaatsverandering en de milieuvervuiling, de voeling met de natuur, onze Alma Mater (voedende moeder), in rap tempo dreigen kwijt te raken. Dit is inmiddels een zaak geworden van grote beslissingen op internationaal niveau, maar dat betekent niet dat we het schokschouderend aan de hoge dames en heren kunnen overlaten. Het raakvlak tussen mens en natuur is daarom zo belangrijk, omdat de natuur daar in individuele mensen kan mee-resoneren. Als een klein bleek vlammetje, dat het in zich heeft een vuurzee te worden.
Voor wie bovenstaand enigszins theoretisch vindt, een voorbeeld uit het dagelijks bestaan: Ik leef hier op 17Ha bos en weideland. Daarmee ben ik extreem goed af, want als we het aardoppervlak eerlijk zouden delen, had ieder slechts recht op de opbrengst van 1,8Ha. Daar komt nog bij dat ik niet volledig van ons land leef. Ik doe mijn boodschappen in Luzy, hier een twaalftal kilometers vandaan. Op de fiets – dat dan weer wel. Daarnaast is er een uitgebreide moestuin, die mij en mijn gasten ook ’s winters nog voedt en verwarm ik de vertrekken met hout.
Om dat laatste gaat het hier. Als je je een ongeluk hebt gewerkt om het hout uit de bossen te krijgen, te zagen en te hakken en drie jaar te laten drogen, dan doe je soms liever een warme trui aan dan nog een blok op de kachel te gooien. Dan realiseer je je pas wat een ‘bûche’, een blok hout, waard is. En los daarvan, wil je later ook nog brandstof hebben, zal je al het mogelijke moeten doen de zaailingen te beschermen. Dit alles niet omdat van boven wordt opgelegd zuinig met de natuur te zijn, maar omdat in deze wijze van leven de natuur haar deuntje nog overtuigend meespeelt.
Bjorna met houtstapel
La Nature est un temple où de vivants piliers
Laissent parfois sortir de confuses paroles;
L’homme y passe à travers des forêts de symboles
Qui l’observent avec des regards familiers.
Charles Baudelaire, Les Fleurs du Mal; premier quatrain de “Correspondances”.
In deze zin leef ik op het raakvlak van mens en natuur. Ik neem haar waar in de flamboyante groei van onze pompoenen, in de pijlsnelle schrikreactie van een paard, dat z’n hele lichaam voor de vlucht samenbalt en in de geheimzinnige macht die onze honden soms als waanzinnigen derwaarts doet stuiven, tegen elk redelijk commando in.
Shiva gravend
Het gaat hier om zulke grote krachten, dat het niet mag verwonderen dat mensen er heel lang iets goddelijks in dachten waar te nemen. Hoe je het ook noemt, het leven op deze wijze vervult me totaal en geeft zin aan het bestaan. Omdat ik me bevoorrecht voel, zou ik anderen op één of andere wijze willen laten mee-delen in deze dans met de getijden. ik heb daartoe verschillende mogelijkheden uitgedacht, waarvan je de details bij de knop ‘Wat?’ op deze site kunt lezen. ‘De Vijf Jaargetijden’ brengt deze initiatieven onder één noemer.
Saskia van der Stoel
sedes.sascaATyahoo.fr (vervang AT doort @)
tel. (moeilijk bereikbaar): 0033(0)988668407
Addendum 2013.
Door schade en schande wijs geworden, ben ik tot de conclusie gekomen dat bovenstaande tekst veel mensen aantrekt, aan wier hooggespannen verwachtingen ik niet kan voldoen. Mogelijk geven zij tijdens het lezen een eigen invulling aan het aanbod, maar een feit is dat er zich hier mensen melden met een zelfbeeld dat de toets der realiteit niet kan weerstaan. Om wederzijdse teleurstelling te voorkomen, wil ik daarom pogen via telefonisch- of skype-contact vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen.