( Griffon/Briard)
Deze aandoenlijke hond heeft een wonderlijke geschiedenis. Ter gelegenheid van Bjorna’s verjaardag besloten we hem begin december 2012 op te halen uit een refuge (asyl) in Chagny. Tot onze verbazing had het asyl een site, waarop je de dieren kon zien. In Nederland is dat heel gebruikelijk, maar in Frankrijk is het digitale tijdperk nog niet overal doorgebroken. Maar dus wel bij het Refuge SPA (Société Protectrice des Animaux) Chagny! En daar stond hij dan: MIJN hond, voorvoelde ik (Saskia). Hier zou ik lange tochten mee gaan maken, want met vijf jaar kon hij nog een hele tijd mee.
Het verhaal dat de foto begeleidde was triest. Vagabond was onteigend, na de eerste drie jaar van zijn leven in een kelder te hebben doorgebracht in gezelschap van twee poedeltjes. Dat laatste feit stemde hoopvol: hij was dus aan andere honden gewend. En zo togen we met onze drie andere honden naar Chagny.
Het asyl was gelegen naast een kerkhof en als dat feit de stemming al niet had gedrukt, dan deed de aanblik, de geur en het oorverdovende geblaf dat wel. We liepen in de druilerige regen langs kleine betonnen hokjes, waarvan de bewoners op alle mogelijke manieren onze aandacht probeerden te trekken. Ik was blij toen we eindelijk Vagabond ontdekten, want als het nog lang had geduurd was ik gillend weg gehold.
Gelegenheid om de honden uit te laten was er eigenlijk niet, op die locatie, maar we deden een poging op de parkeerplaats van het kerkhof. Vagabond was dol van opwinding en bijna niet te remmen. Na drie keer de parkeerplaats te zijn rondgesleurd en onze honden één voor één de auto uit gelaten te hebben voor een kennismaking, besloten we ons over hem te ontfermen. Bij Bjorna waren inmiddels de waterlanders doorgebroken en op de terugweg maakte ze serieuze plannen om ALLE honden van de refuge bij ons op te nemen. Ik moet ter verdediging van het refuge overigens wel zeggen, dat men moest roeien met de riemen die men had: ze moesten het doen met de weinige giften die ze kregen. De vrijwilligers kwamen bijna aan niets anders toe dan de hokken schoonspuiten. Geen van de honden was ingeënt, ontwormd, gesteriliseerd, laat staan gechipt. Daar hadden ze nu eenmaal het geld niet voor. Er verbleven ook honden, die nooit naar een gezin zouden kunnen. Naar onze mening hadden ze die beter een spuitje kunnen geven. Je hele leven alleen in een klein smerig hokje doorbrengen moet voor een hond een kwelling zijn.
De auto verdacht naar hondenurine ruikend kwamen we een twee uur later thuis aan. Daar wachtte Vagabond de eerste vrijheid van zijn leven, weliswaar in een omheinde hondenweide, maar deze is zo groot als drie kerkhofparkeerplaatsen bij elkaar. Het is waarschijnijk een antropomorfisme, maar ik had het idee dat Vagabond van de ene verbazing in de andere viel. Het drietredig trappetje van de hondenwei naar het stookhok was voor hem in eerste instantie een onneembare barrière. Had ie nog nooit van z’n leven meegemaakt! Drinken uit de vijver! Andere honden, waarvan vooral Shiva dolgraag met hem wilde spelen – maar Vagabond kende die lichaamstaal niet. Geaaid en gekamd worden. Tot Bjorna’s schade en schande bleek uit gegrauw en gegrom dat deze handelingen als zeer bedreigend werden ervaren. Op dit moment, 3 januari 2013, zijn er nog steeds delen van zijn lichaam waarop hij geen aanraking kan velen, hoewel Bjorna’s handen jeuken om de vervilte vacht een grote beurt te geven. Zijn halsband was geheel ingegroeid en moest zo’n beetje los gesneden worden. En Bjorna zei meteen, dat er iets was met z’n ogen. Volgens haar had hij staar.
Die middag maakten we een wandeling van een uur of drie. Hoewel Vagabond behoorlijk trok, ervoer ik de onderneming als een groot succes, doordat hij zo overduidelijk genoot. Hij stond overal voor open, was gretig en had kennelijk geen jachtinstinct, gezien het feit dat we hem probleemloos langs een geit, een stier en een dassenhol loodsten. De wandeling leek hem niet te vermoeien.
Er volgden meer wandelingen in de dagen erop en er leek langzamerhand meer contact te ontstaan. Maar het allergrootste plezier deed ik hem wel, als ik met hem onze moerasgronden in trok en als we dan samen de waterhuishouding ter hand namen. Ik, door met spade en hekkel afvoergeulen naar de beek te graven en hij ook graven en verwoed snuiven in zo’n gat. Uren kon hij zich zo, in mijn directe nabijheid, bezig houden. En daar is toen iets tussen ons ontstaan. Hij springt letterlijk een gat in de lucht als hij me ziet. Hij heeft gekozen, zoals Noah dat eerder ook deed. Hij is mijn hond.
Maar wat die lange tochten met Vagabond betreft, zal ik me wat moeten matigen. Na een check bij de dierenarts bleek Bjorna’s idee dat hij staar had te kloppen. Hij zal uiteindelijk waarschijnlijk blind worden. Ook op grond van zijn gebit geeft de dierenarts hem eerder tien dan vijf jaar. Bovendien blijkt hij onder al dat haar graatmager te zijn. Eten heeft sowieso niet zijn belangstelling, constateerden we al. We proberen hem nu met liflafjes wat op te kalefateren. En hij toont in alle opzichten vooruitgang: luistert naar zijn naam, kan los mee wandelen en sinds kort ook los in huis. We geloven hem goed te doen.
Opgetekend op 3-1-2013
23-10-2013. Vagabond continued: NOT!
Als ik bovenstaande nog eens overlees, moet ik constateren dat enige helderziendheid, laat staan heldervoelendheid, helderhorendheid en zelfs helderdenkendheid, mij ten ene male vreemd zijn. Hoewel er mensen zijn die denken dat ze getraumatiseerde medewezens kunnen redden en die dienaangaande een engelengeduld betrachten, dat ook al niet tot mijn uitrusting behoort, hebben we moeten constateren dat – althans voor Vagabond, maar naar mijn mening mag je best wat generaliseren – dit idee te hoog gegrepen is. Ik wil hiermee niet zeggen dat je alle asylhonden moet laten inslapen. Met pappen en nathouden, zoals wij dat doen met onze andere drie honden – die alle een asylachtergrond hebben – kom je een eind en kun je de scherpe kantjes er wat afhalen. Maar zo niet bij Vagabond.
Waarom dan toch bovenstaand enthousiast betoog? Omdat je een hond nog niet kent (en hij jou niet), als je hem pas een maandje hebt. Pas in de loop der maanden komen z’n wezenlijke eigenschappen boven. Bij Vagabond was dat allereerst z’n ongelooflijke dominantie. Als ongeveer 10jarige ongecastreerde reu wilde hij de groep, inclusief de mensen, zijn wil opleggen en dit ging met veel gegrom en gegrauw en vervaarlijk geblikker van zijn ogen en tanden gepaard. Al vlug had hij een gezworen vijand in Basje (Jack Russeltje), die zich nu eenmaal de kaas niet van het brood laat eten. Toen Bjorna zover ging om Noah langs de binnenshuis weer aangelijnde Vagabond te tillen, uit angst dat er anders een broedermoord zou plaatsvinden, begon zich bij mij de angst te manifesteren dat ons hele leven om de eigenaardigheden van onze nieuwe kostganger gegroepeerd zou worden. Want ik weet immers hoe ver Bjorna wil gaan als ze een dier in haar hart heeft gesloten. En dat was hier het geval, omdat Vagabond ook heel leuke eigenschappen had. Desalniettemin drong ik aan op een exit van Vagabond, om ongelukken te voorkomen. Maar Bjorna was hier niet voor te porren en smeekte mij hem nog een half jaar te geven.
Om een lang verhaal kort te maken: dat halve jaar is er niet van gekomen. Er ontstond een incident waarbij Vagabond Noah greep en niet los wilde laten en waarbij wij zelf gevaar liepen in onze pogingen Noah te bevrijden. Men dient in dit soort gevallen overigens ook menselijke fouten in te calculeren: als het alleen goed gaat bij de gratie van de ene deur open en de andere dicht, bij wijze van spreken, dan kan er een situatie ontstaan, gasten bijvoorbeeld, waarbij in de haast of de stress van het moment niet de juiste handelingen worden verricht. Dat was bij bovenstaand incident overigens niet het geval: e.e.a. escaleerde gewoon. Maar de conclusie was helder: Vagabond moest naar de hondenhemel.
Onder ‘hoe?’: ‘Fransen en dieren’ zal ik beschrijven hoe dierenartsen in Frankrijk met dit verzoek omgaan en zal duidelijk worden waarom we Vagabond illegaal moesten laten inslapen. Dat is in de eerste weken van mei gebeurd. We denken wel dat hij een weliswaar korte, maar heel leuke tijd bij ons heeft gehad.